Originele documenten

Vanaf het moment waarop de arrondissementscommissaris de verantwoordelijkheid voor de kinderen overnam van de ouders en ze op konvooi werden geplaatst naar de schoolkolonies, tot op het ogenblik dat de kinderen terug bij de ouders, familie, pleeggezin of tehuis worden afgezet draaide een onzichtbare administratieve molen.

CS 359 2

logboek schoolkolonie ‘Campeaux’ te Barentin

Bij ieder vertrek van een konvooi stuurde de arrondissementscommissaris een telegram naar de administratief directeur van de betreffende regio waarop de datum, vertrekstation en eventueel eindstation staan vermeld met het aantal kinderen en hun leeftijdscategorie. (doc.1)

De dag en het uur van vertrek en vaak ‘het lot’ beslisten in welke regio of schoolkolonie een kind terecht kwam. In een tweede fase zorgden de administratieve diensten ter plaatse om zoveel mogelijk zusjes en/of broertjes te herenigen in eenzelfde schoolkolonie.

.

telegram

doc 1

Vanaf dag één krijgen de bestuurders van een schoolkolonie de opdracht een register bij te houden waarin alle kinderen worden ingeschreven.

  • persoonlijke gegevens: naam, voornaam, geboortedatum, naam van de ouders, woonplaats
  • eventuele overplaatsingen met datum en nieuwe bestemming
  • medische fiche: inzettingen, ziektes, tanden
  • eventueel overlijden: omstandigheden
  • aankomst en vertrekdatum
  • naar waar ze vertrekken en bij wie ze worden opgevangen

.DSC_0019

doc.2

Wekelijks werden door de bestuurders rapporten met een actuele toestand van de schoolkolonie overgemaakt aan Belgische het ministerie van binnenlandse te Le Havre. (doc.3)

Rapport Campeaux-gheeraerdRapport-campeaux-geeraerd 2

doc.3

Periodiek bezorgden artsen een medisch rapport aan het ministerie van binnenlandse zaken in Le Havre met de toestand in de schoolkolonies waarvoor zij verantwoordelijk waren. In de regio Normandië is dokter Vermeersch de hoofdverantwoordelijke, in andere regio’s dokter Couttigny of dokter Brutsaert. (doc.4).

De schoolkolonies deden ook vaak een beroep op plaatselijke dokters en de tandarts van het leger. Bij ernstige ziektes konden kinderen en personeel terecht in hospitalen waar Belgische legerdokters werkzaam zijn. Bijvoorbeeld in Ouville l’ Abbaye.

.med.rap.Vermeersch

doc.4

Wanneer eind 1918 de eerste konvooien werden samengesteld om kinderen naar België te repatriëren werden richtlijnen opgesteld om kinderen veilig over te brengen. De samenstelling van konvooien viel onder de bevoegdheid van de administratieve diensten te Yvetot voor de groep Normandië. Ouders of familie dienden vooraf een aanvraag in bij het stadsbestuur van hun stad of gemeente.

Het tweede konvooi ging door op maandag 10 december 1918 vanuit het station te Rouen. De kinderen verzamelden in de voormiddag in l’ Abri St.-Eloi waar er ’s middags en om 15u een maaltijd was voorzien. De trein vertrok om 16.40 u. De aankomst te Adinkerke was gepland op woensdag morgen 11 u.

Nota van de heer Olbrechts: Yvetot 19 november 1918 – aan de directies van de kolonies:

  • geef aan ieder kind bij het vertrek uit de kolonie een fiche met informatie die nuttig kan zijn voor de ouders
  • gelieve uw register met kinderen en personeel dagelijks aan te passen
  • in principe moeten de kinderen terug gegeven worden aan de vader – wanneer u echter weet dat beide ouders reeds voor het vertrek akkoord zijn  is er geen reden om de kinderen te weigeren aan de moeder – dit zal bij de meerderheid het geval zijn – bij twijfel, en om te voorkomen dat er geschillen ontstaan tussen ouders, vraag je ons om richtlijnen
  • we herinneren er u aan  dat geen enkel kind de schoolkolonie mag verlaten zonder schriftelijke toestemming
  • de vergunningen moeten zorgvuldig bewaard worden in de kolonie die ze moet klasseren en bewaren als bewijs.

Nota van de heer Olbrechts: Yvetot 2 december 1918 – aan de directies van de kolonies

Houd deze instructies nauwgezet in het oog bij ieder vertrek uit de kolonie:

  • zorg voor een afzonderlijke fiche voor ieder kind – het is niet nodig de fiche in de hand van een kind te geven, in plaats daarvan geef je het pakket aan de persoon die verantwoordelijk is voor het vervoer van de kinderen tot in België – vergeet niet op ieder blad het juiste adres van de ouders te zetten
  • naai op de jas of rok van elk kind eerst de naam en dan plaats van bestemming – gebruik hiervoor een wit katoenen lintje waarop we aanwijzingen kunnen aanbrengen met rode draad of inkt – dit lint moet goed duidelijk en stevig aangebracht worden om te voorkomen dat kinderen het kunnen af trekken
  • verzamel de bagage van de kinderen in een dichtgenaaide linnen zak die niet kan geopend worden en niets kan verloren gaan
  • bezorg ieder kind drie brood-ticketten
  • bezorg ieder kind op het tijdstip van vertrek een pakket geboterde boterhammen met duidelijke vermelding de pakketten niet te openen tot ze op de trein zitten die hen naar België brengt
  • bewaar de lijst van het konvooi in uw archief, het zal dienen als toelating voor het vertrek van ieder kind
  • volg de persoonlijke instructies die je worden gegeven
CS 273 5doc.5